5 GIỚI
- Thứ sáu - 25/03/2022 21:17
- In ra
- Đóng cửa sổ này
► 5 giới
Pháp thiện tiếp theo chúng ta cần học và thực hiện là 5 giới. Đây là 5 đức hạnh làm người thiện giúp quý bạn thay đổi cuộc sống đau khổ ở thế gian. Thay đổi như thế nào? Người thế gian sống ăn thực phẩm động vật, còn người tu ăn thực phẩm thực vật; người thế gian sống tham lam, nhiều ham muốn, còn người tu sống từ bỏ lấy của không cho; người thế gian coi thường sự sống chung thủy, còn người tu sống coi trọng sự chung thủy; người thế gian sống xem thường nói lời thành thật, nên thường hay nói dối, còn người tu sống quý trọng lời nói thành thật, nên không dám nói dối; người thế gian xem thường phẩm cách, sống nghiện ngập, rượu chè say xỉn, nên thường uống rượu, còn người tu sống không dám xem thường nghiện ngập, rượu chè say xỉn, nên không uống rượu. Đó là những sự khác biệt giữa người thế gian và người tu theo Phật.
Nhờ thực hiện sống đúng 5 đức hạnh mà cuộc sống con người bớt đi rất nhiều khổ đau, và đủ tiêu chuẩn để kiếp sau được sinh lại làm người thiện.
- Giới thứ nhất: Đức hiếu sinh
Đức hiếu sinh là lòng thương yêu sự sống của muôn loài trên hành tinh này. Người có đức hiếu sinh là người: Không sát sinh, không ăn thịt chúng sinh. Không xúi giục người khác sát sinh. Không vui theo sự sát sinh của người khác. Biết xấu hổ, sợ hãi khi lỡ làm hại, làm đau khổ chúng sinh. Có lòng yêu thương đến hạnh phúc của tất cả chúng sinh.
Muốn thực hiện được đức hiếu sinh, cần giữ gìn các điều trên và tu tập 4 vô lượng tâm từ, bi, hỷ, xả.
Thực hiện đức hiếu sinh giúp con người thoát ra khỏi bản chất hung ác của loài động vật, sống không làm khổ mình, không làm khổ người và chúng sinh, biến hành tinh này thành cảnh sống an lạc cho muôn loài.
*** Về vấn đề ăn chay:
Người tu theo đạo Phật nên thực hiện ăn chay vì lòng thương yêu sự sống của loài vật. Ăn chay như vậy là nuôi thân mạng một cách chân chánh, đồng thời tu tập được lòng từ bi. Một khi có sự đồng cảm, thương yêu sự sống của loài vật thì việc ăn chay rất dễ dàng và không bị thoái chuyển.
Còn nếu một người ăn chay vì mục đích khác, không phải vì tôn trọng, thương yêu sự sống loài vật thì đó là họ đang huân nghiệp ăn chay, giống như trâu, bò, ngựa, dê ăn cỏ. Ăn chay như vậy chưa thực hiện được lòng từ bi, chưa trừ bỏ lòng tham đắm, sân hận và rất dễ thoái chuyển ăn thịt trở lại.
Muốn phát triển lòng thương yêu sự sống loài vật, bạn nên thường xuyên quan sát, tìm hiểu cuộc sống của chúng và trau dồi tâm từ bi. Quan sát chúng từ thiên nhiên, xem các chương trình thế giới động vật, chúng ta sẽ nhận thấy các con vật cũng có cuộc sống y như chúng ta, cũng có gia đình, thậm chí biết sinh hoạt theo quần thể, xã hội. Chúng cũng có các trạng thái cảm xúc, có da thịt, máu xương, biết đau đớn, khổ sở. Trên hết, chúng cũng muốn được sống và luôn đấu tranh để được sống, y như con người vậy. Hãy quan sát, cảm nhận, tư duy để có sự đồng cảm.
Một người muốn ăn chay được dễ dàng thì cần có sự đồng cảm trên và nên tăng trưởng lòng thương yêu bằng cách trau dồi tâm từ, bi, tu tập định vô lậu quán xét về đức hiếu sinh. Nên quán xét thực phẩm bất tịnh để trừ bỏ tâm tham ăn.
- Giới thứ 2: Đức ly tham
Đức ly tham là không tham lam trộm cắp, không gian lận, không lấy của không cho. Đây cũng là đức buông xả, đức thiểu dục tri túc (ít muốn biết đủ), tức là xả ly lòng tham lam, ích kỷ, nhỏ mọn, không dính mắc vật chất thế gian. Nhờ vậy tâm được thanh thản, an lạc, vô sự.
Muốn thực hiện được đức ly tham, buông xả thì phải thường xuyên quán các pháp vô thường, vô ngã, do duyên hợp và thường đau khổ.
- Giới thứ 3: Đức chung thủy
Đức chung thủy là sống chung thủy một vợ một chồng, không tà dâm, ngoại tình. Đây là một đạo đức gia đình mà mọi người trên thế gian phải học và sống cho đúng để không làm khổ người thân thương, tạo nên một gia đình đầm ấm, hạnh phúc.
- Giới thứ 4: Đức thành thật
Đức thành thật thể hiện một con người có lòng tự trọng, cũng như tôn trọng người khác và tạo cho ta có đầy đủ lòng tin đối với mọi người. Người có đức thành thật là người: Không nói dối. Không nói thêu dệt. Không nói hai chiều. Không nói lời độc ác, mắng nhiếc, chửi rủa, nói bậy.
- Giới thứ 5: Đức minh mẫn
Không uống rượu, bia, cà phê, không hút thuốc lá, thuốc lào, thuốc phiện… Nói tóm lại là không sử dụng các chất kích thích, chất gây nghiện. Đức minh mẫn giúp ta có sự sáng suốt, ta tự biết mình, làm chủ mình, không để những thứ gây kích thích, gây nghiện chi phối, mang lại khổ đau cho bản thân và gia đình.
*** Cách thực hiện 5 giới:
Giới là hạnh sống giúp chúng ta ly dục ly ác pháp. Do các dục ta đã huân thành nghiệp, thành thói quen rất khó bỏ, nên ta chia nhỏ 5 giới ra để thực hiện giữ từng giới. Đầu tiên, hành giả chọn một giới phù hợp nhất, dễ thực hiện nhất với mình, rồi kiên trì triển khai trí tuệ, tư duy quán xét (định vô lậu) cho đến khi hiểu thông suốt về giới đó, biết rõ lợi ích khi giữ giới, tác hại khi phạm giới. Từ sự hiểu đó, hành giả khéo léo áp dụng vào đời sống, thay đổi bản thân từng chút cho đến khi giữ được một giới trọn vẹn.
Sau khi giữ được một giới rồi, ta chọn giới thứ hai và thực hành y như giới thứ nhất. Cứ vậy tăng dần lên cho đến khi ta thành tựu 5 giới. Việc thông hiểu trước rồi mới thực hành và chia nhỏ giữ từng giới giúp ta không bị ức chế, thân được khỏe mạnh và tâm được bình an. Giữ được một giới là ta ly được một khía cạnh dục trong tâm, nhờ đó nhân quả từ từ chuyển giúp ta tăng trưởng thiện pháp trong sự an vui.
Ngược lại, nếu chưa thông hiểu mà mang giới ra áp đặt, hay áp dụng không khéo léo thì sẽ bị ức chế tâm. Kết quả ta không ly được dục và về lâu dài sẽ phạm giới. Vì vậy các bạn hãy tìm hiểu kỹ những bài giảng của Trưởng Lão về giới hành (ở Phần 2), tức là cách thực hiện giới được trọn vẹn mà không bị ức chế thân, tâm.
Ví dụ, ta chọn giới đức hiếu sinh và thực hiện ăn chay ngay lập tức thì sẽ rất khó, bởi từ khi sinh ra đến giờ ta ăn mạng động vật đã thành thói quen. Vì vậy, ta vẫn ăn như mọi ngày bình thường, nhưng thường xuyên tư duy, trau dồi về lòng từ bi, luôn tự nhắc bản thân về lòng thương yêu sự sống loài vật, sự bình đẳng về quyền được sống. Sau một thời gian, trí tuệ ta dần thông suốt và lòng từ bi trong ta chớm nở, ta bắt đầu giảm dần số lượng thịt cá trong từng bữa ăn. Và có thể chọn ra một vài ngày trong tháng để ăn chay, khi quen rồi thì tăng số ngày ăn chay trong một tháng lên. Quá trình này giúp cơ thể dần thích nghi được chế độ ăn không có mạng động vật và tâm được huấn luyện thấm nhuần thiện pháp từ bi. Kiên trì như vậy, dần dần ta tiến tới ăn chay thành công và giữ được giới đức hiếu sinh một cách trọn vẹn.
Trong 5 giới, có hai giới khó thực hiện nhất là không sát sinh và không nói dối. Hành giả nên chú ý hơn về hai giới này.
Trên đây là những tóm tắt ngắn gọn về 5 giới, để hiểu rõ ràng hơn và được hướng dẫn tỉ mỉ cách thực hành, mời các bạn chuyển qua Phần 2 nghe những bài giảng của Trưởng Lão Thích Thông Lạc về 5 giới, đạo đức nhân bản, lòng yêu thương.
Tiếp sau 5 giới, Trưởng Lão dạy chúng ta nên tiến lên thực hành sống với thập thiện. Đây là mục tiêu chính của giai đoạn 1, hành giả nên thực hiện vì những lợi ích to lớn mà nó mang lại.